ตัวสะกด คือ พยัญชนะที่ประกอบอยู่ท้ายสระและมีเสียงประสมเข้ากับสระ
ทำให้เสียงของคำแตกต่างกัน มีทั้งหมด ๘ มาตราตัวสะกด
สามารถจำแนกได้เป็น ๒ ประเภท คือ
๑.
มาตราตัวสะกดตรงตามมาตรา คือ ใช้พยัญชนะ ๑ ตัวเป็นตัวสะกดในแต่ละ
มาตรา มีทั้งหมด ๔ มาตรา ได้แก่
แม่กง ใช้ ง สะกด
เช่น หาง ปลิง สอง งง ฟองน้ำ รู้เรื่อง
แม่กม ใช้ ม สะกด
เช่น ลม แต้ม โสม มุม งอม สนาม
แม่เกย ใช้
ย สะกด เช่น ระบาย
ฝอย โปรย เฉย ปุ๋ย
แม่เกอว ใช้
ว สะกด เช่น แห้ว
หาว เปรี้ยว ข้าวเหนียว
๒.
มาตราตัวสะกดไม่ตรงตามมาตรา คือ ใช้พยัญชนะมากกว่า ๑ ตัวเป็นตัวสะกด
ในแต่ละมาตรา มีทั้งหมด ๔ มาตรา ได้แก่
แม่กน
ใช้ น ญ ณ ร ล ฬ สะกด
เช่น นาน บุญ วิญญาณ วานร น้ำตาล
ปลาวาฬ
แม่กก
ใช้ ก ข ค ฆ สะกด
เช่น กาก เลข วิหค เมฆ
แม่กด
ใช้ ด จ ช ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ต ถ ท ธ ศ ษ
ส สะกด
เช่น แปด ตรวจ บงกช ก๊าซ กฎหมาย
ปรากฏ อิฐ ครุฑ วัฒนา เปรต โอสถ บาท โกรธ เลิศ กระดาษ รส